In de boekhandels waren ze de afgelopen weken niet aan te slepen en met de decemberfeesten voor de deur zal dat ook nog wel even duren. Waar heb ik het over? Over Kook met Jamie. De Engelse wonderkok heeft intussen z’n achternaam Oliver niet eens meer nodig op de cover. Het boek is in alle bescheidenheid bedoeld als kookbijbel voor iedere thuiskok, de hedendaagse klassieker waarop je al jaren wacht en die je tot in lengte van dagen blijft gebruiken. De ondertitel ‘Wedden dat ik van jou een topkok kan maken!’ klinkt veelbelovend en aan Jamie’s blik te zien durft hij de uitdaging makkelijk aan. Het is alweer boek nummer 7 en naar eigen zeggen zou dit eigenlijk z’n eerste moeten zijn. Maar dat klopt natuurlijk niet helemaal.

Moderne klassiekers
Dit boek had hij nooit als eerste kunnen schrijven. Integendeel, in dit boek lijkt de springerige wonderboy volwassen te zijn geworden. De recepten zijn vaak moderne klassiekers, variërend van mayonaise tot risotto (8 nieuwe versies), van gegrilde kreeft tot vis in een zoutkorst. Na zijn bedevaartstocht naar Italië uiteraard veel aandacht voor de Italiaanse keukens met talloze pasta’s, maar ook zijn er diverse Engelse klassiekers als custard en shortbread.

Geen moer interesse
Jamie heeft besloten zijn lezers wat meer op te gaan voeden. ‘Ik verbaas me er altijd over dat mensen tegenwoordig volledig op de hoogte zijn van de meest uiteenlopende dingen – computers, muziek, mode – maar dat het ze werkelijk geen moer interesseert wat ze dagelijks in hun mond stoppen.’ Ferme taal, die het gevolg lijkt van zijn eigen ervaringen, bijvoorbeeld met de School Dinners. En bovendien een waarheid als een koe.

Educatief verantwoord
Daarom is dit niet zomaar een boek met lekkere recepten (van slablaadjes tot perentaart), maar ook boordevol basistechnieken, kookmethodes én tips voor bewust winkelen. Zo wordt met behulp van illustraties precies uitgelegd hoe een beest in elkaar zit, van een snoezig lammetje tot een slome koe, van een schalks varken tot een pronte kip. Op welke verschillende manieren kun je vlees klaarmaken en hoe zie je precies wanneer het gaar is? (Dan moet je het vlees overigens wel eerst doormidden snijden om te kunnen vergelijken met de foto). Hoe koop je vis in en wat doe je met een levende kreeft of een (dode) pijlstaartinktvis?

Julienne
Alles wordt uitgelegd zoals aan de koksleerlingen van Fifteen op hun eerste dag. Dus ook aandacht voor veiligheid in de keuken, kruisbesmetting en verantwoord invriezen. En handige close-ups van snijtechnieken als julienne en chiffonade. Tot mijn grote vreugde is er ook ruime aandacht voor het bakken van cake en taarten (een dezer dagen onterecht ondergewaardeerde activiteit die toch zoveel huishoudelijke voldoening schenkt).

Leeslint
Met 448 boordevolle pagina’s ben je in ieder geval voorlopig nog niet uitgelezen of uitgekookt. De grote close-up foto’s springen in het gezicht en zien er reuze tastbaar uit. De recepten zijn inclusief wijntips van zijn beste ‘mate’ Matt Skinner. En last but not least: jottem, er is een leeslint. Meer leeslinten in boeken!

Eeuwige Jools
Valt er nog wat te klagen? Jazeker! De titels zijn af en toe nog iets te jolig à la Naked Chef: ‘Waanzinnig Marokkaans lamsvlees’, ‘Verdraaid makkelijke vanille-kwarktaart’. Liever niet. Dat geldt nog sterker voor de onvermijdelijke persoonlijke ontboezemingen (‘Dit is Jool’s favoriete, snelle zaterdagmiddagpasta, elke keer is ze weer bijzonder onder de indruk’). Die worden zo langzamerhand vermoeiend. En staan haaks op het in elke tv-aflevering terugkerende geklaag van diezelfde Jools dat ze haar privéleven privé wil houden. Tsja. O ja, en nog een klein dingetje: in nota bene het allereerste recept wat ik maakte (spinazierisotto) komt de spinazie nergens terug in het recept. Maar daar kwamen we wel uit.

Topkok?
Of je met dit boek een topkok wordt weet ik niet. Maar tegenwoordig wordt élke kok meteen aangeduid als ‘topkok’, dus wat dat betreft staan alle mogelijkheden open. Overigens dacht ik altijd dat er twee soorten mensen waren: fans van Jamie (‘baanbrekend’, ‘toegankelijk’, ‘fun’) en Jamie-haters (‘smijt-in-de-pan-gedoe’, ‘recepten kloppen voor geen meter’). Laatst ontdekte ik dat er nog een derde variant bestaat: de nog-nooit-van-Jamie-gehoord-mens. Zowel een Franse als een Italiaanse vriend, uit respectievelijk Lille en Rome, beiden geïnteresseerd in koken en kijkers van kooktv-programma’s, hadden nog nooit met het fenomeen kennisgemaakt. Naam noch gezicht zei ze ook maar iets. Kortom, Jamie is voorlopig nog niet klaar met het veroveren van de wereld.

Jamie Oliver, Kook met Jamie, Culinaire Boekerij, € 39,95