Of ik niet iets kon doen met oliebollen, vroeg de redactie van Trouw, voor de laatste aflevering van het jaar? Tja. Ik ben weliswaar erg van het zelf doen, maar oliebollen? Daar hebben we toch de hardwerkende middenstand voor, in de vorm van banketbakkerijen en dwars door het straatbeeld walmende kramen? Zelf bakken is bovendien lastig voor de ongeoefende bollenamateur. De temperatuurbeheersing luistert nauw en maar al te gemakkelijk zit je opgezadeld met een berg moddervette, halfgare bonken.
Natuurtalenten uitgezonderd. Zoals mijn nieuwe buurman die, helaas eenmalig, op 31 december stipt om middernacht voor het hele appartementencomplex aan de bak ging. Zeldzaam heerlijke, knapperige, niet-vette oliebollen en – bijkomend voordeel – zo zat je zelf niet in de rotzooi. Misschien is dat nog wel mijn grootste bezwaar, die maandenlang onwelriekende gordijnen en op de gekste plekken opduikende frituurspetters.
Of ben ik gewoon niet zo’n enorme oliebollenfan? Nu ja, ik lust er best eentje, als het koud is en ik met verkleumde handen onderweg ben op de fiets en er doemt ineens een Oudhollandsche oliebollenkraam op aan de horizon, jaa, dan wel. Maar zo’n lusteloze volle schaal op Oudjaar? Of – o gruwel der gruwelen – diezelfde schaal met kouwe, aftandse bollen op Nieuwjaar? Yuk.
Nee, dan Koopmans. Daar kunnen ze dezer dagen hun los op. Hoogseizoen. Ik zag dat ze nu zelfs een pak ‘Oliebollen Compleet Pakket Gemak in ’n Pak’ hebben, met meel, suiker en de gebruikelijke toestanden, maar ook met poedersuiker, krenten, rozijnen en 8% gedroogde appelstukjes.
Koopmans Oliebollen Compleet Pakket Gemak in ’n Pak:
Tarwebloem, zetmeel, suiker, gemodificeerd zetmeel, rijsmiddelen (E575, E500), zout, tarwevezels, eiwitpoeder (scharrelei), verdikkingsmiddel (E466), zuurdesemconcentraat, aroma. Poedersuiker, antiklontermiddel. Vruchtenmelange: rozijnen 75%, krenten 16%, gedroogde appelstukjes 8%, plantaardige olie, conserveermiddel E220; bevat sulfiet.
Zelf toevoegen: 2 eieren, 300 ml koud water, zonnebloemolie om in te bakken.
Alleen ben ik niet zo heel erg van de oliebollen bakken. Maar kijk, ze hebben ook een Compleet Pakket voor Appelbeignets. Die zijn alleen dan weer niet ‘Gemak in ’n Pak’. Overigens betekent ‘compleet pakket’ nog altijd dat je zelf appels en melk moet toevoegen. Lijkt me toch vrij cruciaal, bij appelbeignets. Je koopt in feite bloem met suiker en een vleugje kaneel. Goh, wat enórm moeilijk om dat zelf bij elkaar in een kom te doen!
Koopmans Appelbeignets Compleet Pakket:
Tarwebloem, eiwitpoeder, rijsmiddelen (E450a, E500), zout, dextrose, verdikkingsmiddel (E466), aroma, gemodificeerd aardappelzetmeel. Kaneelsuiker: suiker, tarwebloem, kaneel, verdikkingsmiddel (E466). Poedersuiker: poedersuiker, antiklontermiddel (E341).
Zelf toevoegen: 250 ml melk, 5 zachtzure appels (Elstar), zonnebloemolie om in te bakken.
Nee, sorry, geen oliebollenrecept. Weet je wat? Ik doe gewoon appelflappen. Of appelbeignets. Het is net de pepernotenkruidnotenkwestie: zeg je appelflappen of appelbeignets? Beide namen worden door elkaar gebruikt – het schijnt een generatiedingetje dan wel regionale kwestie te wezen- maar vandaag wil ik het niet hebben over die bladerdeegdriehoeken, maar de gefrituurde appelschijven. In mijn uitvoering zijn ze lekker fris en fruitig en zeker als je vrij kleine appels en dunne schijven neemt, krijg je elegante, aromatisch (kardemom! nootmuskaat! mandarijn!) besuikerde gevalletjes die ongehoord lekker weg happen.
Zelf maken?
Nodig voor ± 30-35 stuks:
250 g zelfrijzend bakmeel
300 ml melk
5 à 6 niet al te grote zachtzure appeltjes (bv Elstar)
2 grote eieren
1 eetl kaneel
1 snuf zout
zonnebloemolie om te frituren
Suikermix:
100 g suiker
1 eetl kaneel
10 kardemompeulen
2 kruidnagelen
bolletje nootmuskaat
1 mandarijn
Beslag: Zeef bakmeel, zout en kaneel boven een kom. Doe eieren en melk erbij en klop met de mixer (of in de blender) tot een glad beslag. Niet te dun, dan loopt het van de appel af. Heel erg dik? Scheutje melk erbij. Laat minstens een uur rusten.
Suikermix: Breek de kardemompeulen open boven de vijzel. Stamp fijn samen met de kruidnagelen. Meng samen met de kaneel, flink wat versgeraspte nootmuskaat en de fijngeraspte schil van de mandarijn door de suiker.
Beignets: Schil de appels en steek met een appelboor het klokhuis eruit. Snij elke appel in zes, zeven schijven van ½ cm dik. Denk: blikananas, maar dan dunner. Dip ze aan één kant in de suiker, wentel met een vork goed door het beslag en laat met een paar tegelijk in de hete (175 °C) olie zakken. Bak al omwippend lichtbruin en gaar in anderhalf à twee minuten. Laat uitlekken op keukenpapier en bestrooi intussen met de rest van de suikermix.
Tips:
- Zorg voor een constante temperatuur: een friteuse is het handigst. Of een gewone pan met een kernthermometer. Te hete olie gaat walmen, te lauwe olie geeft vette baksels.
- Laat elke appelschijf even uitlekken voor hij de olie in gaat, anders ontstaan er slierterige tentakels. Schep losse stukjes tussendoor uit de pan voor ze gaan verbranden.
- Met een tic: parkeer de appelschijven eerst een half uurtje in calvados.
- Nog lekkerder met zelfgemaakte vanillesuiker: kristalsuiker waar lege vanillestokjes in hebben gelogeerd.
P.S. De smaak te pakken gekregen van het koken zonder pakjes? Dan zijn er mijn antipakjeskookboeken Koken met Karin Zónder pakjes & zakjes, het vervolg, dat luistert naar de titel Zónder pakjes & zakjes 2, of handig deel 1 + 2 samen in de voordelige dubbeldikke verzamelbundel Het grote zónder pakjes & zakjes boek . 
