Ik heb in mijn culicarrière intussen diverse malen mogen deelnemen aan een professionele proeverij van kant-en-klaarmaaltijden. Vooral die met Hollandse stamppotten is me goed bijgebleven. Wat hebben we smakelijk gelachen om die witlofstamppot die eruit zag als een klotsende vaalgele saus en de vergetengroentenstamppot met 9% sperziebonen, 9% spinazie, 7% broccoli en 1% prei – wat bij mijn weten toch echt geen vergeten groenten zijn – die merkwaardigerwijs overheersend smaakte naar… boerenkool. Maar de topper was toch wel de hete bliksem die door de aanwezigen unaniem werd bestempeld als ‘een bak kots’.

Treurig dampende bakjes die vooral smaken naar muf karton, tja, je moet er maar zin in hebben. Daarom ben ik elke keer in de supermarkt weer verbaasd om te zien hoeveel animo er voor is.

Uit een pakje:Daily Chef Andijviestamppot (met gehaktbal)
Andijviestamppot: 58% aardappel, 29% andijvie, magere melk, water, plantaardige olie, zout, gistextract, stabilisator E401, aroma, peper
Gehaktbal: 65% varkensvlees, 22% rundvlees, paneermeel, tarwezetmeel, zout, tarwebloem, soja-eiwitconcentraat, erwtenvezel, uienpoeder, specerijen, aroma’s (selderij, soja), stabilisator E415/E450/E451/E452, smaakversterker E621,antioxidant E301,kleurstof E150c/E150a, voedingszuur E330, gehydroliseerd soja- en maïseiwit.
Jus: water, gemodificeerd maïs- en aardappelzetmeel, suiker, aroma, smaakversterker E621/E631,soja, tarwe, zout, gistextracten, kleurstof E150c, voedingszur: melkzuur, verdikkingsmiddel E412, conserveermiddel E202, plantaardige olie.

Dezer dagen vallen ze werkelijk niet aan te slepen. ‘t Kan vriezen, ‘t kan dooien, maar wij Nederlanders eten kant-en-klare stamppot. En dat terwijl zelf stampen zo makkelijk is, en vooral zoveel lekkerder. Maar misschien hebben al die magnetronpingers het handstampen niet van huis uit meegekregen? Is het gewoon een educatief dingetje? Daarom vandaag stamppot voor beginners, de allermakkelijkste die er is, die met andijvie. Die kan er namelijk gewoon, hup, rauw doorheen.

Zelf maken?
Nodig voor 4 personen:
1 kg kruimige aardappels
400 g andijvie
250 g spekjes
1 dl melk
zwarte peper uit de molen
klontje boter

Schil de aardappels, snij ze in ongeveer even grote stukken en kook ze in water met zout gaar in ± 15 minuten. Hoe groter de stukken, hoe langer ze moeten koken. Bak intussen de spekblokjes uit in een koekenpan. Snij de andijvie in zo fijn mogelijke reepjes. Verwarm de melk in een steelpan (niet over laten koken…). Prik met een vork of de aardappels gaar zijn, giet af en laat even uitdampen. Stamp fijn met een pureestamper. Roer met een pollepel de hete melk erdoor tot een smeuïge puree. Meng de andijvie, de spekjes en het bakvet van de spekjes erdoor. Breng op smaak met lekker veel versgemalen zwarte peper. Zout is niet nodig, de spekjes zijn al zout.

Tips:

1. Koop liever een verse stronk andijvie dan zo’n voorgesneden zak. Dat is goedkoper, maar bovenal kun je zelf veel dunnere reepjes snijden, waarmee de smaak verfijnder wordt dan met grove slierten.
2. Altijd warme melk nemen, dan koelen de aardappels niet af. En alleen in hete gestampte aardappels gaart en slinkt de rauwe andijvie.
3. Spekjes uitbakken in een koekenpan levert bakvet op en dat maakt de stamppot mooi smeuïg; geen kuiltje jus meer nodig. Spekjes uitbakken tussen 2 laagjes keukenpapier in de magnetron geeft daarentegen weer ultraknapperige spekjes. Of doe half-half.
4. Kinderen in de categorie ‘zelluf doen’ in huis? Spekjes apart serveren om aan tafel erdoor te husselen.

Oja, voor degenen die verlekkerd naar het plaatje kijken: vandaag behandelen we alleen de stamppot, mijn recept voor gehaktballen is intussen opgenomen in mijn kookboek Zonder pakjes & Zakjes 2, en natuurlijk staat het ook in de dubbeldikke verzamelbundel Het grote zónder pakjes & zakjes kookboek. Verkrijgbaar in de boekhandel of te bestellen via deze website.