In het boek Ons Eten wordt het ware verhaal verteld van de Nederlandse maaltijd. Maar hoe ‘ons’ is het als het nota bene wordt uitgegeven door een Belgische uitgeverij? Een prachtboek is het, om te beginnen bij de vormgeving. Een kloek boek met ribbelige bruine kaft die noodt tot aanraken. Leeslint én elastiek eromheen. Afgeronde hoeken die heel subtiel terugkomen in de foto’s, die ook allemaal afgeronde hoekjes hebben. Heus, vormgeving doet een hoop voor leesgemak. De inhoud trouwens ook, en die leest als een trein.

Daverend oerwoud
Volkskrantjournalist Mac van Dinther ging op reportage langs een aantal ijkpunten van onze vaderlandse cuisine (tomatensoep, aardappelen, sla, varken en yoghurt) en beschrijft zijn onderzoekingstocht van dag tot dag met veel oog voor details. En je kunt niet zeggen dat hij zich er met een jantje van leiden vanaf maakt. Zo gaat het hoofdstuk Tomatensoep achtereenvolgens over een tomatenverwerkingsfabriek in Spanje (“Daverend oerwoud van roestvrijstalen ketels, pijpen en buizen”), de geschiedenis van de tomaat, de soepfabriek van Unox in Oss, het wel en wee van tomatentelers in Nederland en tenslotte maakt hij ook nog zijn eigen soep bij de Kleinste Soepfabriek van Nederland.

Keuringsdienst
Het lijkt op een soort Keuringsdienst van Waarde, maar dan in boekvorm, en uitgebreider. Maar net zo ontluisterend. Zo gaat er geen enkele Hollandse tomaat in Hollandse tomatensoep, wisten we dat? “Zelfs als de prijzen voor Nederlandse tomaten op een dieptepunt staan, zoals in de zomer van 2009, dan nog zijn ze zes tot zeven keer zo duur als de tomaten die in Italië en Spanje op het vrije veld staan.” Of deze: de telers van de o zo lekkere smaaktomaten Tasty Tom hadden geen interesse om hun overgebleven tomaten tot pulp te draaien voor de Kleinste Soepfabriek. “Meneer, zeiden ze, het afval dat we weggooien zit toch al verrekend in de prijs”.

Henk en Johan
En dat is pas hoofdstuk één. In het aardappelhoofdstuk gaat hij juist uitgebreid langs bij twee boerende buren in de Flevopolder, allebei aardappeltelers, zij het de één ‘gewoon’, de ander biologisch. Prachtig leesvoer, waarbij uitgebreid je als lezer helemaal wordt meegenomen in het voor een doorsnee stadsbewoner compleet onbekende boerenbestaan. En boeren Henk en Johan worden zo levensecht geportretteerd dat ik de aandrang moest onderdrukken om óók even gezellig langs te wippen in voor een bakkie koffie.

Van Hollands tot Chinees
Achterin het boek staan recepten voor tomatensoep, aardappelen, sla, varken en yoghurt, ook daar weer niet te zuinig, steeds 10 verschillende recepten per onderdeel met mooie foto’s van fotograaf/uitgever Tony Le Duc. De tomatensoep komt bijvoorbeeld in allerlei varianten, van Hollands, Italiaans, Spaans, Grieks, Marokkaans, Arabisch, Indiaas, Thais tot Tex-Mex. En Chinees: “In China kennen ze geen tomatensoep. Het is een honderd procent Nederlandse uitvinding. Indonesische restaurants hadden hem altijd op de kaart en Honig heeft hem sinds jaar en dag in een pakje”. Dit soort persoonlijke toevoegingen staan lang niet bij alle recepten, helaas, daarmee spreekt het receptenhoofdstuk gek genoeg toch iets minder tot de verbeelding dan de rest van het boek.

En één klein dingetje: mag bij de herdruk de Tortilla Español weer gewoon zoals het hoort Tortilla Española worden?

Morgen een recept uit het boek.

Mac van Dinther, Ons eten, uitgeverij Minestrone, ISBN 9789490028329, € 35,00