Vooruit, we doen nog een Zweeds recept, als afsluiter van de Zweedse week, en wel voor koekjes. Geen gewone koekjes, maar vorkkoekjes, ‘gaffelkakor’ in het Zweeds. Vernoemd naar het patroon van de tanden van de vork die je erin duwt. Doodsimpel, maar erg lekker.
Na mijn schooldiploma wilde ik dolgraag een jaartje naar Zweden. Logeren bij een gezin, de taal leren en daar je laatste middelbare-schooljaar nog eens dunnetjes overdoen. U heeft vast wel eens gehoord van een jaartje high school in Amerika, maar dat kan dus ook in andere landen. Waarom Zweden? Omdat ik de taal zo grappig vond klinken, herinner ik mij vaag, maar hoezo dan? Ik was nog nooit in Zweden geweest, op tv was het nog volop de tijd van Derrick en Der Alte, niet van Scandithrillers en ik kende niemand die Zweeds sprak. Hooguit ABBA, maar die zongen in het Engels.
Maakt niet uit, mijn ouders vonden het goed, dus er werden formulieren ingevuld en na maanden kwam eindelijk het verlossende bericht: mijn dossier was naar Finland gestuurd, want in Zweden was geen plek. Dat vond ik geen optie, dus ging het hele feest niet door en ik uit arren moede, je moet toch wat, als au pair naar Franstalig Zwitserland. Waarna ik uiteindelijk Frans ging studeren, ongeneeslijk Francofiel werd, de man van mijn leven ontmoette in Parijs en zelfs een Frans kookboek schreef. Ik wil maar zeggen: het had allemaal heel anders kunnen lopen…
Maar dat Zweeds, dat blijf ik een grappige taal vinden. Tijdens mijn reisje naar Småland (Zuid-Zweden) viel ik na aankomst in bed & breakfast Grimsnäs Herrgård meteen met mijn neus in een fika (koffiepauze-met-iets-lekkers).
Vooral de gaffelkakor waren verrukkelijk, vorkkoekjes, zo genoemd naar het kenmerkende patroon van de tanden van een vork. Behulpzaam schreef kok Sune Markmann ter plekke het recept voor me op, in het Zweeds.
Vetemjöl is tarwebloem, smör is boter, ägg is ei – nee joh, daar kwam ik wel uit. Thuis zag ik pas dat de maten niet in grammen waren maar in liters. 4 deciliter suiker?? Na een noodkreet op Facebook kreeg ik legio praktische tips, die grappige Zweden meten alles inderdaad met een maatbeker. Ik heb het recept voor u aangepast, zowel wat betreft grammen als hoeveelheden. Zweden bakken namelijk bij voorkeur voor een weeshuis. Evengoed bak je hiermee een lekker grote bakplaat vol.
Zelf maken?
Recept Gaffelkakor (Zweedse vorkkoekjes)
Nodig voor ±30 stuks:
300 g bloem
200 g boter (kamertemperatuur)
150 g suiker
½ losgeklopt ei
6 kardemompeulen
optie: 60 g pure chocola (zie tip onderaan)
Oven voorverwarmen op 200 °C. Stamp de inhoud van de kardemompeulen tot poeder. Doe met bloem, boter, suiker, 2 eetlepels ei in een kom. Meng eerst met een vork door elkaar tot de boel samenhangt in grove kruimels, kneed dan met de hand kort tot een soepele deegbal, met eventueel een lepel extra ei als het echt niet wil pakken. Rol er 30 balletjes van, formaat kleine walnoot. Leg iets uit elkaar (ze rijzen!) op een met bakpapier beklede bakplaat en duw plat met de tanden van een vork. Bak ze in ± 10-15 minuten heel lichtgekleurd. Het verschilt nogal per formaat en per oven, dus hou ze goed in de gaten.
TIPS:
• De kardemom hoort er officieel niet in, maar zit wel in zo’n beetje al het andere Zweedse gebak, en omdat ik persoonlijk heel erg kardemomfan ben, heb ik het er maar gewoon bijgedaan. Een theelepeltje kant-en-klaar kardemompoeder kan ook, maar dat wordt snel muffig; even zelf peulen stampen geeft het meeste aroma.
• Variatietip: voeg 60 g in stukjes gehakte pure chocola toe.
Dit recept verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) en is de laatste aflevering van mijn Zweedse week. Zie ook: mijn 10 reistips voor Småland het recept voor pyttipanna en voor Zweedse huzarensalade.
Nóg meer zin in Zweden? Zie ook:
• 10x reistips West-Zweden
• De onvermijdelijke Zweedse balletjes in roomsaus
• Fika (koffiedrinken op z’n Zweeds)
• Kanelbullar (klassieke kaneelbroodjes) of volgens de bolletje-wol-methode (met filmpje)
• Borrelen op z’n Zweeds
• Zweedse boekentip