Mensen die alleen op basis van plaatjes op instagram op reis gaan, het is een trend, las ik deze week ergens in een krant. Ik kan me er niks bij voorstellen. Met z’n allen naar precies dezelfde hippe baristabarretjes om daar vervolgens met z’n allen precies even fotogeniek aan de latte macchiato te gaan slobberen? Wil je je niet liever verdiepen in de ziel en zaligheid van een land? In wat zo’n land nou bijzonder maakt? Zeker in een land als Japan waar echt alles anders is.
Nee, voor de kersverse Japanreiziger adviseer ik liever twee bijzondere papieren boeken. Door hun formaat en opzet geen reisgidsen om mee te nemen, maar om je thuis alvast te verkneukelen. Allebei trouwens in het Engels. Waarschuwing vooraf: na het lezen van deze twee boeken wil je niet anders dan in een vliegtuig springen.
REISBOEK 1: A geek in Japan
Een vrij schreeuwerig, laten we wel wezen, eigenlijk ronduit spuuglelijk vormgegeven boek, maar laat je daar vooral niet door misleiden, dit is een fantastisch leuke en leerzame gids over allerhande mogelijke ins en outs van de Japanse cultuur. Geschreven door een jonge Spanjaard (de ‘geek’ uit de titel, inderdaad) die in Tokio woont en werkt, daar al jaren over blogt in het Engels en nog veel uitgebreider in het Spaans. In dit boek heeft hij werkelijk van alles handzaam verzameld en legt hij Japan uit met een frisse beginnersblik. Van de traditionele salarymen-gebruiken tot de algehele fascinatie voor manga en anime. Van waarom Japanners mondkapjes dragen en vaak zelfmoord plegen tot waarom vrouwen lachen met hun hand voor hun mond. Van ikebana tot popidolen en zentuinen. Van hoe je een Japanse tempel bezoekt tot uitleg over de vele verschillende hippe jeugdculturen. En nog veel en veel meer. En uiteraard komt de Japanse keuken ook aan bod. Echt, zo omvangrijk heb ik zelden een gids gezien, en nog grappig ook.
Héctor Garcia, A geek in Japan – Discovering the Land of Manga, Anime, ZEN, and the Tea Ceremony, ISBN 9784805311295, Uitgeverij Tuttle Shokai Inc, € 16,49
REISBOEK 2: Rice noodle fish
Voor eetliefhebbers is dit de meest bijzondere soort eetreisgids die ik ooit tegenkwam. Een tocht langs de belangrijkste culinaire geneugten van Japan aan de hand van verschillende regio’s, maar dan gegoten in bijna literair getinte reisverhalen, interviews en reportages. Over de kok met maar zes zitplekken (hij had er acht, maar toen kon hij zijn klanten niet genoeg aandacht geven), over de liefhebber van noedelsoep die zijn leven gewijd heeft aan het recenseren van ramententjes, over de ondoorgrondelijkheid van de formele kaiseki-keuken, over de Guatemalteek die de lekkerste okonomiyaki maakt, maar de favoriet van zijn klanten (met jalapeñopepers) zelf eigenlijk niet Japans genoeg vindt. Zonder uitzondering mensen die volledig gefocust zijn op eten. Hoe is dat zo gekomen en waarom doen ze dat op zulke, in onze Westerse ogen, toch vrij maniakale wijze?
Het zijn mooi geschreven verhalen, met tussendoor trouwens ook volop vrolijke korte zap-items met veel foto’s: een snelcursus Japanse frituurspecialiteiten, een handleiding voor een avond in een izakaya of een nacht in een love hotel, de top-5 van meest memorabele bentoboxen en een boodschappenlijstje voor de conbini en de vending machine. O, en een lawaaiierig voorwoord van Anthony Bourdain, maar dat mag de pret niet drukken. Dit is echt een geweldig boek, dat je ademloos in één ruk uitleest. Enige minpunt: er hoort een website bij met de adressen die in het boek voorkomen, want na al die verhalen wil je genoemde restaurants en koks wel eens in het echt gaan bezoeken, maar die site is dermate onpraktisch en klantonvriendelijk dat ik er werkelijk geen sushi van wist te maken.
Matt Goulding, Rice Noodle Fish – Deep Travels Through Japan’s Food Culture, ISBN 9780062394033, € 25,74
Dit artikel is onderdeel van mijn serie over Japan, die gedeeltelijk eerder verscheen in Trouw.
Zie ook mijn 10 reistips voor Japan en culisouvenirsuggesties. Plus natuurlijk recepten, voor katsudon (kommetje rijst met gebakken varkensvlees), tsukemono (zoet-zure groente), yakitori (gegrilde kipspiesjes), onigiri (rijstsnacks) en tempura (gefrituurd spul).
