Vandaag verheugt Spanje zich weer op La Tomatina, het idiote tomatensmijtfeest in Buñol, een normaal gesproken slaperig stadje in de provincie Valencia. Elke laatste woensdag van augustus voelen tienduizenden mensen zich geroepen om elkaar in een heuse veldslag vrolijk te bekogelen met rijpe tomaten, net zo lang tot alle straten inclusief aanwezigen roodgekleurd zijn. Vrachtwagens vol tomaten gaan er dan doorheen. Tja, niet mijn idee van een feestje. Noem mij gerust ouderwets, maar ik vind dat tomaten bedoeld zijn om op te eten. Nee, dan dat veel bekendere festijn in juli in Pamplona, waar tijdens de fiestas de San Fermín dolgedraaide stieren samen met talloze waaghalzen door de straten rennen. De stieren kunnen het nooit navertellen, maar sommige bezoekers ook niet. Daar is alom kritiek op, maar over deze tomatenverspillingsfuif hoor je nooit iemand. 
Om het tomatengevecht in goede banen te leiden, heeft het gemeentebestuur wat regels uitgevaardigd. Zoals dat de tomaten eerst moeten worden platgeslagen voordat ermee gegooid mag worden, want anders zou je de tegenstander pijn kunnen doen of verwonden. Verder wordt geadviseerd om een zwembril op te zetten, geen hakken te dragen en een extra setje schone kleren mee te nemen. O, en een waterproof camera is ook handig.
Nee, ik weet een veel betere bestemming voor rijpe tomaten: in de soep. Zeg je Spanje, zeg je gazpacho. De beroemde koude soep die alleen tot z’n recht komt als het echt heel heet weer is en iedereen te loom is om te eten, laat staan om te koken. Dan is het lekker weglepelen, zo’n koud bordje. Voor de extra frisheid doen we er dit keer ook watermeloen door. Dat lijkt raar, maar heus, het werkt verbazingwekkend goed en zorgt voor een subtiel zoete smaak die je niet direct kunt thuisbrengen. Voor de balans moet er dan wel ook wat pit in. En wat is toepasselijker dan een Spaanse peper?
RECEPT: Gazpacho van tomaat en watermeloen
Zelf maken?
Nodig voor 4-8 personen
(lees: 4 borden of 8 glaasjes):
500 g watermeloen (schoon gewicht)
500 g rijpe tomaten
½ komkommer
2 oudbakken boterhammen
2 knoflooktenen
½ rode Spaanse peper
2 eetl sherryazijn (of rodewijnazijn)
scheut hele lekkere olijfolie (± 6 eetl)
zout & peper uit de molen
Snij wat van de watermeloen in mooie miniblokjes voor de garnering, de rest mag in grove stukken. Snij ook de tomaat, de (geschilde) komkommer en de (ontkorste) boterhammen in stukken. Doe alles in de keukenmachine of blender. Maal een paar keer, laat dan 5 minuten staan zodat het brood vanzelf zacht en zompig wordt door het vocht. Voeg dan uitgeperste knoflook, Spaanse peper (zonder zaadjes), azijn, olijfolie, zout en peper toe en maal helemaal fijn. Proef en breng op smaak. Zet minstens 2 uur in de koelkast tot ijs- en ijskoud. Giet in 4 borden/kommen of 8 glaasjes. Garneer met de blokjes watermeloen en schenk er nog een sliertje olijfolie over.
TIPS:
• Iets meer werk, maar nóg lekkerder is om de in stukken gesneden tomaten eerst een half uurtje te roosteren in een hete oven (200-220 °C). Echt, dat maakt verschil!
• Voor wie zo’n heel bord met koude plens wat veel van het goede is, adviseer ik om gazpacho te serveren in glaasjes. Dan heeft u meteen het dubbele aantal porties.
• Ook leuk: een blaadje munt of basilicum erop. Of ook wat blokjes komkommer. Croutons zijn ook een optie.
Dit artikel verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) als onderdeel van een Europese serie. We hebben ook nog Frankrijk, Engeland, Griekenland, Zweden, Duitsland en Kroatië.
