Het is de kleinste deelstaat van Duitsland, maar het is er fijn toeven, in Saarland. Pal aan de grens met Luxemburg en Frankrijk en je bent er zo! Ik verzamelde voor Trouw de tien leukste reistips.

1. Saarschleife
Het is hét iconische beeld van Saarland, de wonderschone Saarschleife, de U-bocht in de rivier de Saar die meandert door het glooiende landschap. Af en toe tuft er een bootje voorbij of probeert een enorme rijnaak de bocht te bemanoeuvreren. Aan beide zijden van de rivier is een fiets- en wandelpad, plus een pontje om recreanten over te zetten. Het mooiste uitzicht komt uiteraard van boven, bij het uitzichtpunt Cloef.

2. Baumwipfelpfad
Ter verhoging van de feestvreugde is er nu op dat uitzichtpunt ook een Baumwipfelpfad bijgekomen, een houten boomtoppenwandelpad dat inderdaad hoog tussen de dennenbomen door slingert, uitkomend bij een immense uitzichttoren van hout en staal, die doet denken aan een opengesneden parkeergarage. Een absolute aanrader.

3. Serviezen
Het is een instituut, de keramiekfirma Villeroy & Boch. Begonnen in Lotharingen in 1748, maar sinds 1809 gevestigd in Mettlach, waar het fabrieksterrein inmiddels vijf vierkante kilometers beslaat. De fabriek zelf mag helaas niet bezocht worden (“Te heet,” zegt de directrice), maar er is wel een bezoekerscentrum om je te vergapen aan prachtige serviezen zoals die door de eeuwen heen werden gefabriceerd voor keizers, pauzen (alleen Franciscus vond het niet zo nodig) of de Orient Express. En dan zijn er ook nog beeldige toiletpotten, badkuipen, kasteelornamenten en zelfs de mozaïektegels die ooit de Titanic mochten verluchtigen. Erachter is een mooie tuin met waterpartij en een romantische toren (picknicken!) plus een outlet center vol borden, kopjes en schalen. Tip: het kerstservies, inclusief engeltjes, is nu flink in de aanbieding.

4. Romeinen
Rare jongens die Romeinen? Welnee, ze waren reuze georganiseerd en nog levensgenieters ook. Vlakbij het plaatsje Borg ontdekte een leraar rond 1900 met zijn leerlingen wat Romeinse resten, en intussen is er na dertig jaar opgravingen een fors landgoed blootgesteld, waarvan het hoofdgebouw in oorspronkelijke stijl weer is opgebouwd. De Romeinse Villa Borg is een pareltje, met badhuis, werkplaatsen, smidse, museum en verschillende fraaie (moes)tuinen, waar vanzelfsprekend geen tomaten, aardappelen of paprika’s in voorkomen, want die hadden ze toen nog niet. Je kunt er meedoen aan opgravingen (er is nog voor tientallen jaren werk), comfortabel overnachten in een legionairstent of een kookworkshop volgen in de volledig op z’n Romeins geoutilleerde keuken, inclusief vier houtovens en een voorraadkast vol amfora’s. Kijk, zo is archeologie echt allesbehalve stoffig. De eigen taverna biedt Romeins geïnspireerde gerechten, al hebben ze ook gewoon cola. Maar dan wel geserveerd in een aardewerken kroes.

5. Drank
Bijkomend voordeel van die Romeinen: ze introduceerden de wijnbouw. Van die allereerste Elbling-druif wordt hier nog altijd wijn gemaakt, al zijn de Riesling en Grauburgunder (beter bekend als pinot grigio) tegenwoordig veelvoorkomender. Ook te danken aan de Romeinen is de alomtegenwoordige appelwijn, Viez (spreek uit als ‘Viets’), die u op menukaarten ook veel in sauzen tegenkomt. Uiteraard is er ook een eigen schnapps, in dit geval van mispels, die allebei wonderlijk genoeg Hundsärsch, worden genoemd. Wie geen alcohol wil, gaat in deze appelregio aan de Apfelschorle, lekker appelsap gemengd met bubbelwater.

6. Tuinen
De tuinliefhebber kan zijn hart ophalen, overal zijn mooie tuinen. Van die van die Romeinse Villa Borg tot de trappentuin bij het slot van Saarbrücken of de baroktuin in Perl die maar half af lijkt. Of wip even over de Moezelbrug naar het Luxemburgse Schengen, u weet wel, van dat verdrag. Het gelijknamige kasteel biedt een licht verwaarloosde, maar daardoor juist leuke tuin langs de rivier, inclusief een compleet door klimop overwoekerde toren en een lekker woeste kruidentuin vol vlinders. Maar de fraaiste tuin is de ‘Garten der Sinne’ in Merzig: een serie van tien verschillende tuinen om gelukzalig doorheen te dwalen, te ruiken, te voelen en te luisteren. Met veel bankjes en een café-terras.

7. Aardappels
Saarlanders zijn echte aardappeleters. Bekende gerechten zijn Dibbelabbes (een aardappelgerecht dat oma altijd maakte in een Dibbe, een gietijzeren pan), Gefillde (aardappelknödel gevuld met gehakt en leverworst, geserveerd in een spekroomsaus met zuurkool), Hoorische Knep (langwerpige knödel op basis van aardappel) en Geheirade (een huwelijk van knödel en gekookte aardappel in een romige saus). Allemaal vrij heavy winterkost, inderdaad. En wellicht meer iets voor de liefhebber. Universeel lekker daarentegen is de Lyoner Pfanne: een gietijzeren pannetje met (alweer) aardappel, plus uien, een spiegelei en in stukjes gesneden Lyoner. Dat is een ronde worst die niks met Lyon te maken heeft, maar die Saarlanders in het buitenland laten opsturen door hun moeder zodra ze heimwee krijgen (zie ook punt 9).

8. Schwenken
‘Der Schwenker schwenkt den Schwenker auf dem Schwenker’, probeert u die zin maar eens drie keer achter elkaar uit te spreken. Schwenken is de nationale hobby van de Saarlander, die in zijn tuin geen gewone barbecue heeft, maar een Schwenker. Een rooster dat met drie kettingen een eindje boven het vuur hangt. Daarop gaat het gemarineerde vlees (dat ook ‘Schwenker’ heet), en zolang de Schwenker, de grillmaster, het rooster steeds een duwtje geeft, gaart het vlees langzaam en gelijkmatig, zonder zwartblakeren. Een typisch zomerritueel met familie en vrienden.

9. Culisouvenirs
Bij warenhuis Pieper in Saarlouis vindt u in de kelder een prachtige supermarkt vol potentiële culisouvenirs, van Lyoner worst tot voorgemarineerde en gevacuümeerde Schwenken, van wijnen tot Hundsärsch. Of ga langs bij de Ölmanufaktur, ook in Saarlouis, waar Sandro en Vanessa ongelofelijk puur smakende hazelnoot-, walnoot- en zonnebloemolie maken, plus nog veel meer, zoals lekkere pindakaas en allerlei soorten meel.

10. Kaffee mit Kuchen
Sorry, maar hij moet echt even. Geen bezoek aan Duitsland zonder koffie met taart. Heerlijk ouderwetse etablissementen zijn bijvoorbeeld het Frans-tuttige Café Königin Louise in Saarlouis of Café Schubert in Saarbrücken, een geel-roze jaren ‘50-zaak met een immense taartenvitrine, maar ook een assortiment bonbons en ijs. Wie meer van thee houdt, kan zijn hart ophalen in Teematik in Saarlouis, met een wand vol tweehonderd soorten thee. Al hebben ze er ook koffie. En Kuchen natuurlijk.

Dit reisverhaal verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) als onderdeel van een Europese serie. Ook in de serie: Frankrijk, Engeland, Spanje, Griekenland en Kroatië.

Morgen een typisch Saarlands recept, Bibbelsches Bohnesupp, oftewel sperziebonensoep.