Supermakkelijk smeuïg rozijnenbrood uit een pan. Zonder kneden, zonder rijzen, het is mirakels. En er gaat geen water in, maar thee, dat maakt het helemaal verrukkelijk.

Geen fijnere geur dan die van versgebakken brood. Je zou denken dat werken in een bakkerij dus het summum is, maar dat viel tegen toen ik als studentenbijbaantje elke donderdag achter de toonbank stond van bakkerij De Eland. Een eenvoudige maar knusse winkel waar buurtgenoten langskwamen voor krentenbollen of een halfje volkoren. Aan het eind van de dag stonk ik tot mijn eigen verbazing een uur in de wind, alsof frieten had staan bakken in een snackbar, in plaats van gesneden knipwitten in plastic zakjes te doen. Inmiddels zit er het zoveelste hippe koffietentje, pardon, ‘coffeeroasters brewbar’, waar Amsterdam zo langzamerhand van uitpuilt. Geen krentenbol meer te bekennen, hooguit chocolate chip peanut butter cookies.
Tja.

Ik fietste er weer langs, op weg naar mijn Ierse kapper. Terwijl hij knipte hadden we het over koffie, thee, brood en krentenbollen, en hij vertelde over een Ierse specialiteit: Irish tea brack. Een fenomeen waar ik nog nooit van gehoord had, iets tussen een donker rozijnenbrood en een cake in. De thee gaat erin én drink je erbij. Sindsdien ben ik thuis aan het experimenteren geslagen, maar dan volgens mijn eigen oersimpele methode van brood zonder kneden. Weet u nog? Vast wel, twee jaar geleden gaf ik u het recept, en ik krijg er nog altijd blije mailtjes over.
Ook nu weer is de werkwijze belachelijk simpel, maar hij werkt als een tierelier. Niet eerst rozijnen wellen, niet kneden, niet drie keer rijzen. Welnee, gewoon alles door elkaar roeren, nachtje wachten, en dan de oven in. Gewone bloem en roggemeel zorgen samen voor lekker smeuïg brood, zeker in combinatie met die thee, maar met alleen bloem kan het ook. Het geheim: bakken in een pan. Zo’n oventje-in-de-oven zorgt namelijk voor een ultraknapperige korst.
Heerlijk met een lik boter, als ontbijt, als lunch, als tussendoortje bij de thee, zowel vers als geroosterd.

RECEPT Rozijnenbrood met thee

Nodig voor 1 brood:
250 g tarwebloem + 175 g roggemeel (of alleen 425 g tarwebloem)
150 g mix van gele/zwarte rozijnen en krenten (bijv. van elk 50 g)
½ kleine theel gedroogde gist (= 1/5 van zo’n zakje van 7 g)
1 theel gestampte kardemom
1 theel kaneel
1 theel zout (6 g)
1 sinaasappel (alleen schil)
400 ml lauwe earl grey thee

Doe bloem, roggemeel, alle rozijnen/krenten, gist, kardemom, kaneel en zout in een grote kom. Rasp de schil van de sinaasappel erboven fijn. Giet de lauwe thee erbij en roer door elkaar met een pollepel tot een vrij nat geheel. Dek af met plasticfolie en laat 12 uur (!) staan, gewoon op een hoekje van het aanrecht. Als het flink gerezen is en er wat eigenaardig bubbelig uitziet, is het goed. Vet een vrij kleine gietijzeren stoofpan (Ø 20 cm) héél lichtjes in met een drup olie op een keukenpapiertje en leg een rondje bakpapier op de bodem. Verwarm de oven voor tot hij 220 °C is, met de pan al onderin op een rooster. Haal de hete pan (met ovenwanten!) uit de oven, schraap het kleverige deeg met een spatel uit de kom en kieper alles in de pan. Deksel meteen er weer op en terug in de oven ermee. Zet die nu op 200 °C. Bak in totaal 45 minuten, de laatste 10 minuten zonder deksel. Of ietsje langer als hij nog wat bleek oogt – elke oven is namelijk anders. Of zet de oventemperatuur juist wat lager als het te bruin wordt. Laat minstens een half uur afkoelen op een rooster, snij aan en besmeer lekker dik met roomboter.

TIPS:
• Oeps. In het recept in de krant stond in de tekst ineens ergens suiker, maar niet bij de ingrediënten. Mijn fout, suiker hoeft er helemaal niet in. Dat had ik aanvankelijk wel (eerst 2 eetlepels, toen 1 eetlepel), maar tijdens de diverse testpogingen heb ik de suiker er uiteindelijk gewoon helemaal uitgelaten, en dat bleek voor het eindresultaat niet uit te maken. Meteen na verschijning van de krant werd ik platgemaild door lezers hierover. Vervelend, die klunzige fout van mij, maar wel heel fijn dat mijn rubriek zo goed gelezen wordt en dat zo veel mensen onmiddellijk aan de bak willen! Dus voor alle zekerheid nogmaals: er hoeft dus géén suiker in. (En dit leidde zelfs tot een speciaal bedankrecept voor alle alerte lezers die me een suikerfoutmelding stuurden.)
• Neem een zware metalen pan die in de oven kan, zonder plastic of houten handvaten. Hoe kleiner de pan, hoe boller het brood. En ja, het moet echt in een pan, dat is nou net het geheim van dit succesrecept. Alhoewel. Ik probeerde het (na vele vragen) ook in een glazen ovenschaal en dat werkte ook, al was de korst iets minder knapperig. Dus een zware pan blijft het advies, maar probeer het gerust zelf in iets anders.
• Zie hier het recept van het oorspronkelijke brood, inclusief nog veel meer praktische tips.
• Ja, ik probeerde het ook met fijngehakte gedroogde pruimen en abrikozen, ook lekker. Enfin, bedenk zelf ook eens wat 😉
• Brood moet normaal gesproken op een zo heet mogelijke temperatuur, maar dat blijkt hier minder goed te werken: door de rozijnen is het brood vrij zoet van zichzelf, en dat zorgt ervoor dat het eerder kan verbranden. Daarom is een wat lagere temperatuur (200 graden) bij dit recept beter. Maar als de oven open gaat, voor het erin en eruit halen van die pan, gaat er veel warmte verloren, vandaar dat ik adviseer om de oven wel wat heter voor te verwarmen (220 graden). Overigens werkt elke oven anders, zeker wat betreft het laatste stukje zonder deksel om de bovenkant mooi te laten bruinen, dus hou het in de gaten.
• Ik kan het niet vaak genoeg herhalen: hang een oventhermometer in de oven voor de échte temperatuur!
• Voor de goede orde: dit is dus géén originele versie van Irish tea brack. Dat is meer cake-achtig, al was het maar omdat daar wél een bups suiker in gaat, plus ei. Dat van mij is echt brood.

Dit recept verscheen eerder in Trouw (©: Koken met Karin).

Bewaar dit recept als pin op Pinterest:

 

Nieuw boek op komst!
Heb je het al gehoord? Mijn nieuwe vegakookboek verschijnt op 19 april, maar je kunt nu alvast jouw persoonlijk gereserveerde exemplaar bestellen. Wil je NU een boek? Dat kan ook, mijn andere kookboeken zijn uiteraard wél direct leverbaar. Allemaal vol recepten die níet online staan. Koop bij je lokale boekhandel of of bestel hier een gesigneerd exemplaar, met een persoonlijke boodschap naar eigen wens.