Aflevering 5 alweer van mijn culinaire Europese zomerserie. Denemarken is aan de beurt, met de lekkerst mogelijke boterhammetjes. In het Deens ‘smørrebrød’ geheten.
Dankzij al die Deense tv-series spreken wij thuis best een aardig woordje Deens. Ping is geld, pi is meisje, snak is praten, vi ses is tot ziens. Maar de mooiste is undskyld voor sorry, dat roepen wij de hele dag door tegen elkaar.
Killing-Borgen-Bridge
Het begon allemaal met The Killing, de serie van alweer twaalf jaar geleden die wij thuis ijzerenheinig op z’n Deens ‘Forbrydelsen’ bleven noemen. U weet wel, detective Sarah Lund die in een Noorse trui allerlei ultracomplexe zaken te verstouwen krijgt terwijl haar privéleven het onderspit delft. Daarna raakten we hopeloos hooked met Borgen, waarin de zeer levensechte premier Birgitte Nyborg verstrikt raakt in machtswellust en politieke intriges. De serie der series bleek The Bridge (Broen/Bron), met de even slimme als sociaal eigenaardige Saga Norén, overigens een Zweedse, maar wel te midden van een hele bups Deense collega’s.
Legacy-Bedrag-Dicte
Minder spannend, maar ach, wel lekker Deens, was The Legacy (Arvingere), een serie over familieperikelen rondom de erfenis van een excentrieke kunstenares. Wekenlang waren koele Gro, stijve Frederik, uitvreter Emil, idealistische Signe en wietdoorstoofde Thomas bij ons kind aan huis. Vervolgens was er nog Follow the Money (Bedrag), aanvankelijk vooral over witteboordencriminaliteit maar al snel kwam er gelukkig toch gewoon weer drugs, moord en doodslag in het spel. O, en dan hebben we nog Dicte, de buitengewoon eigengereide verslaggeefster die constant voor detective speelt, wat de echte politieman van het verhaal, de flegmatieke John Wagner, niet altijd goed uitkomt.
Tak
Al met al voelt Denemarken dus enorm dichtbij, dankzij Sarah, Brigitte, Claudia, Mads, Alf, Dicte en co. Wel jammer is dat ze in al die series bedroevend weinig eten. Er wordt vooral veel koffie gedronken. Heel veel koffie. “Tak for kaffen” is niet voor niets de eerste Deense volzin die ik volleerd kon zeggen. En ik drink niet eens koffie.
Sandwiches
Ook wie nooit in Denemarken is geweest kent vast het fenomeen smørrebrød, de superieure Deense variant van bammetjes. Smør is boter, brød is brood. Een assortiment open sandwiches, bestaande uit zo sierlijk en verschillend mogelijk belegde sneetjes roggebrood, met vis in de hoofdrol, maar vlees of vega kan ook.Een recept met ingrediëntenlijst is dit keer niet aan de orde, u snapt heus de bedoeling wel.
Zelf maken?
‘Recept’ Smørrebrød (Deense open sandwiches)
Het hoort met roggebrood, waarbij ik het lichtbruine roggebrood van de bakker lekkerder vind dan de pikzwarte fabrieksversie uit de supermarkt. Maar met stevig zuurdesembrood gaat het ook prima. Belangrijk is om het brood eerst te besmeren met boter, zodat het beleg goed vastplakt, wat handig is bij het vastpakken en opeten, maar ook omdat het de smaak van het stevige brood goed aanvult. Ik reken 2 lunchsneetjes per persoon, 3 voor grote eters, en dan snij ik ze het liefst doormidden, zodat je zo veel mogelijk verschillende smaken hebt.
Belegsuggesties:
1. Gerookte zalm + honingmosterdsaus (gelijke delen milde mosterd met honing plus veel dille) + garnalen + partjes radijs + dille
2. Gerookte forel + citroenmayonaise (mayo met wat citroenzest en sap) + blokjes gare biet + augurk
3. Rosbief + mierikswortelsaus (zure room met geraspte mierikswortel) + plakjes gekookt ei + tuinkers + knisperzout
4. Groene aspergetips (3 minuten in de grillpan) + gorgonzola + walnoten + zwarte peper
TIPS:
• Alles draait bij smørrebrød om contrasten, in smaak, in kleur, in mondgevoel. Dus kijk eerst wat u allemaal nog in huis hebt (kliekjesalert!) en leef u vervolgens uit. Denk ook aan roomkaas, Hollandse boerenkaas, avocado, komkommer, (kers)tomaat, rucola, lente-ui, kappertjes, zilveruitjes en mosterdmayonaise.
• Nadat dit recept in de krant had gestaan kreeg ik een briesende mail van een lezeres dat het helemaal niet hoort met roggebrood. In de jaren vijftig van de vorige eeuw was ze namelijk zelf in Denemarken geweest en toen werd overal stokbrood gebruikt. Waarvan akte!
De reis gaat morgen verder, nu naar Polen, met gevulde koolrolletjes.
Dit artikel verscheen eerder in Trouw (© Koken met Karin) als onderdeel van een Europese zomerserie. We reizen dit keer naar Portugal, Hongarije, Ierland, Italië, Denemarken, Polen en Zwitserland.
(Of kijk bij de zomerserie van vorig jaar, toen ging ik culinair door Frankrijk, Engeland, Spanje, Griekenland, Zweden, Duitsland en Kroatië.
